วันที่ ๒๔ มกราคม ๒๕๕๑

จะจัดการเรียนรู้ได้อย่างไร ให้เด็กปลอดภัยในชีวิต *

องค์ปาฐก คุณวิลาวัลย์ พัวศิริ

ผู้เชี่ยวชาญด้านการพัฒนางานแนะแนว

สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน กระทรวงศึกษาธิการ

เมื่อพูดถึงการเรียนรู้ ไม่เพียงแค่เป็นเรื่องที่ไม่มีวันสิ้นสุดเท่านั้น แต่ยังต้องคำนึงความเอื้ออาทร เพื่อให้การศึกษาเป็นการสร้างคุณภาพชีวิตแก่ผู้เรียนได้จริง

เช่นเดียวกับการจัดการเรียนรู้เพศศึกษาที่มุ่งให้ผู้เรียนเป็นศูนย์กลาง ก็ต้องนำสภาพแวดล้อมที่อยู่รอบตัวผู้เรียนมาประกอบเพื่อทำความเข้าใจ และสร้างการเรียนรู้ที่”ใช้ได้จริง” ในชีวิตเด็ก

คุณหญิงกษมา วรวรรณ ณ อยุธยา เลขาธิการคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานเคยกล่าวถึงการสอนไว้ในที่ประชุมแห่งหนึ่งว่า “ปัจจุบัน สภาพสังคมที่เปลี่ยนไป ทำให้เด็กไม่สามารถจะทนฟังการสอนที่เชื่องช้าของครูได้อีกแล้ว”

คำกล่าวนี้สะท้อนถึงการจัดการเรียนที่ได้ผลสำหรับเด็กว่าจำเป็นต้องใส่ใจในสิ่งแวดล้อมที่อยู่รอบตัวเด็ก และผู้สอนต้องเข้าใจด้วยว่า เด็กทุกคนมี “ต้นทุน” ไม่เท่ากัน กรณีที่ครูล่ามโซ่เด็กไว้กับต้นไม้ เพื่อเป็นการลงโทษที่เด็กหนีเรียนนั้น คือตัวอย่างชัดเจนที่บอกถึงความคาดหวังของครูที่มีต่อเด็กทุกคน ซึ่งเป็นเรื่องที่เราควรทบทวนกันอีกครั้ง

และด้วยสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงไป สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และกรมสุขภาพจิต กระทรวงสาธารณสุข จึงได้ร่วมกันจัดให้มีระบบดูแลนักเรียน เพื่อให้เด็กรู้เท่าทันการเปลี่ยนแปลง ซึ่งนับวันจะเพิ่มขึ้น และมีความซับซ้อน

การจัดระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนเพื่อช่วยแก้ปัญหาแก่เด็ก เช่น ความเครียด การถูกละเมิดสิทธิ สุขภาพจิต การถูกรังแก ยาเสพติด และการไม่ประสบผลสำเร็จในด้านการเรียน หากจะดำเนินการได้อย่างมีประสิทธิภาพ จำเป็นต้องมีมาตรการที่หลากหลายในการปรับกระบวนการการเรียนการสอน เช่น การทำให้เด็กเพิ่มคุณค่าของตนเอง การใช้วินัยเชิงบวก ซึ่งสอดคล้องกับธรรมชาติผู้เรียนมากกว่าการเลือกใช้วิธีลงโทษอย่างรุนแรง

หากจะจัดการเรียนรู้เพื่อให้เด็กปลอดภัย ครูผู้สอนต้องคำนึงเสมอว่า “การทำงานด้วยใจ คือหัวใจสำคัญในการสอน ฉะนั้น จะบริหารการสอนอย่างไร จึงจะให้หัวใจลงสู่เด็ก”

---

* เรียบเรียงจากปาฐกถา จะจัดการเรียนรู้ได้อย่างไร ให้เด็กปลอดภัยในชีวิต โดย คุณวิลาวัลย์ พัวศิริ ผู้เชี่ยวชาญด้านการพัฒนาการแนะแนว สำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ในพิธีเปิดการประชุมวิชาการและตลาดนัดประสบการณ์ “เพศศึกษาเพื่อเยาวชน” ครั้งที่ ๑ : ฮอมแฮง แป๋งตาง สร้างคน เพื่อละอ่อนเหนือ

เมื่อวันที่  ๒๔-๒๕  มกราคม  ๒๕๕๑ ณ โรงแรมลำปางเวียงทอง จังหวัดลำปาง จัดโดย เครือข่ายเพศศึกษาและการพัฒนาเยาวชนภาคเหนือ